روزشماری وقایع انقلاب اسلامی | دی ماه سال ۱۳۵۷ به‌وقت مشهد
در روز ۱۰ دی ۱۳۵۷ حمله سربازان به مردم سراسری است؛ تجمع و غیر‌تجمع هم ندارد؛ اما در میدان مجسمه و چهارراه نادری (شهدا) شدیدتر است.
به گزارش شهرآرانیوز؛
۹ دی ۱۳۵۷
شنبه به‌مناسبت سالگرد قیام خونین ۹ دی قم و چهلم کشتار در حرم، عزای عمومی اعلام شده و قرار است تظاهراتی برگزار شود که پایانش مقابل استانداری است. جمعیت تظاهرکننده با رفتن به‌سمت استانداری، در ابتدا وارد محوطه آن می‌شوند، اما با خبر ورود تانک و چند نفربر، بیرون می‌آیند. ابتدا شعار‌ها در‌مقابل این نظامیان تند است، اما با شایعه اعلام همبستگی آنها «مردم در دام ارتش ضد‌خلق» می‌افتند.
تانک‌ها چند زن و کودک را زیر می‌گیرند و همه‌چیز آشفته می‌شود. فروشگاه لشکر، سینما شهر‌فرنگ، کارخانه پپسی، انجمن ایران و آمریکا، خانه دو مستشار آمریکایی، انجمن ایران و انگلیس، اداره آگاهی و زندان زنان به آتش کشیده می‌شود. شب، همه در منزل آیت‌ا... شیرازی جمع هستند که اویسی (فرماندار نظامی تهران) تماس می‌گیرد و بعد از مذاکره اعلام می‌کند «فردا در مشهد جوی خون به راه خواهد افتاد.» چند مأمور آگاهی و دو دژبان و یک سرباز زخمی در منزل آیت‌ا... شیرازی بازداشت شده‌اند مردم با شعار «می‌کشم، می‌کشم، آن که برادرم کشت» درخواست اعدام آنها را دارند.
چند مأمور آگاهی که جرمشان ثابت نشده است، آزاد می‌شوند و سرباز زخمی که حالش وخیم است، به بیمارستان اعزام می‌شود. مشورت، اما درباره دو دژبان که در‌حال تیراندازی دستگیر شده‌اند، ادامه دارد که حکم آزادی آنها از سوی آیت‌ا... شیرازی و میرزا‌جواد‌تهرانی و سیدعبدالکریم‌هاشمی‌نژاد اعلام می‌شود. دو دژبان پس از متفرق‌شدن جمعیت، مخفیانه آزاد می‌شوند، اما لحظاتی بعد، صدای فریادشان به گوش می‌رسد. فردا مردم جسد مثله‌شده‌شان را آویخته از مجسمه میدان (شهدا) می‌بینند.
۱۰ دی ۱۳۵۷
جنازه‌ها در مراسم صبحگاه نمایش داده می‌شوند و سربازان برای کشتن مردم و انقلابی‌ها تهدید و ترغیب می‌شوند؛ «اگر فرار کنید، ما شما را تیرباران می‌کنیم و اگر تیراندازی نکنید، آنها شما را خواهند کشت. بکشید تا کشته نشوید!»
حمله سربازان به مردم سراسری است؛ تجمع و غیر‌تجمع هم ندارد؛ اما در میدان مجسمه و چهارراه نادری (شهدا) شدیدتر است. در این محدوده، منزل آیت‌ا... شیرازی پایگاه مردم شده است و آنان تلاش می‌کنند به اسلحه‌های موجود در ساختمان نیروی پایداری دست پیدا کنند.
پسر آیت‌ا... شیرازی پشت بلندگو مرتب از مردم می‌خواهد متفرق شوند. او می‌گوید: «هر‌کس امروز کشته شود، شهید نیست.»، اما دیر شده و تیراندازی به اوج خود رسیده است. جنازه‌ها جز آنهایی که به دست مردم افتاده است، توسط نظامیان جمع می‌شود. کسی نمی‌داند تعداد کشته‌ها چقدر است، اما خبرها از گوشه و کنار شهر گویای خونین‌ترین روز مشهد است.
۱۱ دی ۱۳۵۷
مراسم بزرگداشت شهدای ۱۰ دی در مسجد گوهرشاد به‌دعوت روحانیت مبارز برگزار می‌شود. اخبار ۱۰دی پس از شکسته‌شدن اعتصاب ۶۱روزه مطبوعات، بازتاب داده می‌شود. آمار شهدای ۱۰دی در رادیو‌ایران ۲۰۵ نفر و در رادیو‌مسکو ۳ هزار نفر اعلام می‌شود. ساواک با منازل مردم تماس‌های مشکوک می‌گیرد که از خانه خارج نشوند. استعفای دولت نظامی ازهاری و نخست‌وزیری شاهپور بختیار و پدید‌آمدن اختلاف‌نظر جدی بین درجه‌دار‌ها و سربازان و افسران وظیفه در حمله به مردم از دیگر وقایع این روز است.
۱۲ دی ۱۳۵۷
سخنرانی سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد در مسجد گوهرشاد و طرح عدم رسمیت نخست‌وزیری بختیار و اعلام نخست‌وزیری بازرگان ازسوی امام و تعطیلی یک‌هفته‌ای ادارات مشهد بعداز انعکاس اتفاقات ۹ دی در رادیو‌های خارجی در وقایع این روز ثبت شده است. بنا به درخواست آیت‌ا... قمی و پیرو کمبود برخی مواد خوراکی در مشهد، کامیون‌های نان و برنج از روستا‌های اطراف به مشهد اعزام می‌شوند.
۱۳ دی ۱۳۵۷
یک درجه‌دار ژاندارمری توسط مجاهدین به قتل می‌رسد و دیوار‌های شهر از شعار پر می‌شود.
۱۴ دی ۱۳۵۷
استعفای سپهبد‌صادق امیرعزیزی (استاندار خراسان) و ترک مشهد با یک پیکان و نیز استعفای غلامعلی اویسی (فرماندار نظامی تهران) و ترک ایران در تاریخ ۱۴دی ثبت شده است.
۱۵ دی ۱۳۵۷
خبر حمله به آیت‌ا... شیرازی که به قریه گلستان رفته است، انتشار می‌یابد و دستور آیت‌ا... قمی به‌منظور تشکیل انجمن‌های محلی برای برقراری امنیت صادر می‌شود.
۱۶ دی ۱۳۵۷
برگزاری مراسم هفتم شهدای ۱۰دی در باشگاه دانشگاه، اعلامیه آیت‌ا... قمی به زنان محجبه برای راهپیمایی در روز ۱۷دی و سالگرد اعلام فرمان کشف حجاب، جزو حوادث این روز است.
۱۷ دی ۱۳۵۷
زنان محجبه از منزل آیت‌ا... قمی به‌سمت فلکه حضرت و مسجد گوهرشاد راهپیمایی می‌کنند. مطبوعات دوباره منتشر و بازار مجددا باز می‌شود. در این روز، چند ساواکی توسط مردم کشته و به دار آویخته می‌شوند. همه باور کرده‌اند که مشهد در دست مردم است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
